Montesquieu ve Özlüsözleri

1689 / Fransa
1755 (66 yaşında) / Fransa, Paris

Fransız politik düşünürdür.

Babası asil bir ataya sahip bir askerdi. Yedi yaşındayken annesi öldü. Annesinin ölümünden sonra Fransız asilleri için tanınmış bir Katolik Koleji'ne gönderildi. 1714 yılında Bordeaux Parlamentosu'nda danışman olarak göreve başladı. 1715 yılında Protestan biriyle ve üç çocuğu oldu. Kendisine büyük değerde miraslar kaldı.

Montesquieu'nun erken yaşları önemli bir hükümet değişikliğinin yaşandığı bir dönemde meydana geldi. İngilterede anayasal bir monarşi ilan edildi ve Büyük Britanya Krallığı'nı kurmak için 1707 Birliğiyle İskoçya'yla birleşti. Fransa'da uzun süredir görev yapan Louis XIV, 1715 yılında öldü ve ardından beş yaşındaki Louis XV başarıyla karşılandı. Bu ulusal dönüşümlerin Montesquieu üzerinde büyük etkisi oldu.

Kuvvetler ayrımı esasını ortaya atmıştır. 20 yıl üzerinde çalıştığı De l'esprit des lois adlı kitabında yasama, yürütme ve yargı'yı birbirlerinden ayırmanın önemini vurgulamıştır.

Bir siyaset sosyolojisi geliştiren Montesquieu, esas ününü toplum, hukuk ve yönetim tarzı konusunda gerçekleştirdiği karşılaştırmalı araştırmadan almıştır. Siyaset ve hukuk konusunda tümevarımsal ve deneysel bir yaklaşımı benimseyen filozofun olguları kaydetmek yerine anlamayı seçmesi, onu fenomenleri konu alan karşılaştırmalı bir soruşturmayı, tarihsel gelişmenin ilkelerine ilişkin sistematik bir araştırmanın temeli yapmaya itmiştir. Siyaset konusuna, şu halde bir tarif filozofu olarak yaklaşan Montesquieu, farklı politik toplumlardaki farklı pozitif hukuk sistemlerinin çok çeşitli faktörlere, örneğin, halkın karakterine, ekonomik koşullarla iklime, vs. göreli olduğunu söylemiştir. O, işte bütün bu temel koşullara, “yasaların ruhu” adını vermiştir.

Montesquieu, bu bağlamda, üç tür yönetim tarzını birbirinden ayırmış ve bu devletlere uygun düşen yönetici ilke, iklim ve topraktan söz etmiştir. Buna göre, despotizm büyük devletlere, sıcak iklimlere uygun düşer ve korkuya dayanır. Britanya örneğinde olduğu gibi, ne soğuk ne de sıcak olan bir iklimin hüküm sürdüğü, orta büyüklükteki devletlere uygun düşen yönetim biçimi, monarşidir; söz konusu yönetim biçimi, şan ve şerefe dayanır. Buna karşın, soğuk iklimlere ve küçük devletlere uygun düşen rejim, demokrasidir; demokrasinin yönetici ilkesinin erdem olduğunu öne süren Montesquieu, tüm insanlar için geçerli olan tek bir doğa yasası ve evrensel bir insan doğası olduğunu kabul eden akılcılığa şiddetle karşı çıkmış ve kuvvetler ayrılığı prensibini ortaya atmıştır.

ÖzlüSözleri

Anahtar Kelimeler

Montesquieu, siyaset felsefesi, Aristo, Cicero, Hobbes, Polybius, Descartes, Malebranche, Bodin, Locke

Benzer Kişiler

Jean Bodin (Ünlü Kişiler) Fransız hukukçu ve siyaset felsefecisi.

Bentham, Jeremy (Ünlü Kişiler) İngiliz filozof, hukukçu ve toplum reformcusu. Modern utilitarizmin kurucusu kabul edilir.

Dante (Ünlü Kişiler) Italyan ozan ve politikacı.

Sartre (Ünlü Kişiler) Felsefi içerikli romanlarıyla 20. yüzyıl’a damgasını vuran düşünürlerden biridir.

Foucault (Ünlü Kişiler) Fransız filozof, fikir tarihçisi, sosyal kuramcı ve edebi eleştirmen.

Lukács, Georg (Ünlü Kişiler) Avrupa’da komünist öğretimin gelişmesini etkilemiş olan Macar Marksist düşünür ve edebiyat eleştirmeni.

Thomas Aquinas (Ünlü Kişiler) Bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış keşiş ve filozof.

Aristo (Ünlü Kişiler) Antik Yunan filozof.

İbni Rüşd (Ünlü Kişiler) Batıya Aristo’yu tanıtan ve felsefenin yayılmasında öncülük eden önemli bir İslam filozofudur.

Farabi (Ünlü Kişiler) Aristo’nun felsefesini İslami açıdan yorumlayarak İslam düşüncesiyle bağdaştırmaya çalışmıştır.

Ibn Bacce (Ünlü Kişiler) Matematik, fizik, astronomi, felsefe, siyaset, tıp ve müzik gibi birçok bilimle uğraşmış, özellikle Aristo şerhleri ile Batı'da felsefenin gelişmesine katkı sağlamış Endülüs'lü Müslüman filozof.

Platon / Eflatun (Ünlü Kişiler) Görüşleri Islam ve Hristiyan felsefesine derin etkide bulunmuş önemli bir Antik Yunan filozofudur.

Sokrates (Ünlü Kişiler) Yunan Felsefesinin kurucularındandır

Spinoza (Ünlü Kişiler) 17. yüzyıl felsefesinin önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Epikür (Ünlü Kişiler) Helenistik felsefenin en önemli düşünürlerinden birisidir.

Ibn-i Sina (Ünlü Kişiler) Fars filozof ve hekim.

Leibniz (Ünlü Kişiler) Matematik, metafizik ve mantık alanlarında ileri sürdüğü yeni düşünce ve görüşleriyle tanınmaktadır.

Machiavelli (Ünlü Kişiler) Tarih ve politika biliminin kurucusu sayılan düşünür, devlet adamı, askeri stratejist.

Hegel (Ünlü Kişiler) Diyalektik mantık ekolünün kurucusu Alman filozof.

Francis Bacon (Ünlü Kişiler) Ingiliz devlet adamı ve filozof.

Locke, John (Ünlü Kişiler) Aydınlanma düşünürlerinden en çok etkilenen ve yaygın olarak "Liberalizmin Babası" olarak bilinen İngiliz felsefeci ve doktoru.

Heidegger, Martin (Ünlü Kişiler) Varoluşçu felsefenin önde gelen isimlerinden biri olan Alman filozof.

Cicero (Ünlü Kişiler) Romalı devlet adamı, bilgin, hatip ve yazar.

Lucretius,Titus (Ünlü Kişiler) Yazılarını bitiremeden çıldırmış, kendi eliyle canına kıymış Roma dönemi şair ve filozof.

Montaigne, Michel de (Ünlü Kişiler) 16. yüzyıl Fransız deneme yazarı.

Thomas Hobbes (Ünlü Kişiler) Thomas Hobbes (1588 -1679). İngiliz felsefecisidir. Leviathan adlı çalışması, batı siyaset felsefesinin başucu eseri olmuştur.

Descartes (Ünlü Kişiler) Fransız matematikçi, bilimadamı ve filozof.

Pascal (Ünlü Kişiler) Fransız matematikçi, fizikçi ve düşünür.

Comte, Auguste (Ünlü Kişiler) Fransız sosyolog, matematikçi ve filozoftur. Sosyolojinin babası olarak tanınır.

Tamamlayıcı Konular

Siyaset Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Demokrasi, yasama, siyasal ahlak gibi hukuku, siyasal yaşamı, toplumsal konuları ilgilendiren genellikle normatif sorunlar üzerine eğilen bir araştırma alanıdır.

Faşizmin Siyasal Doktrini Üzerine - Alfredo Rocco (Felsefe) Alfredo Rocco (1875-1925), Mussolini hükümeti döneminde Adalet Bakanı olan bir hukuk profesörüdür. Faşist kanunların bazılarının şekillendirilmesine ve İtalyan yasalarının faşist ilkeler çerçevesinde düzenlenmesine katkıda bulunmuştur.

Isyana Dair - Camus (Felsefe) Direniş üzerine Camus'un düşünceleri.

Aristokrasi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Üstün değerde insanların bulunduğu bir zümrenin hakim olduğu devlet idaresidir.

Aydınlanma Dönemi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 18. yüzyıl da insan, aklıyla dine ve geleneklere bağlı kalmadan kendi hayatını aydınlatmaya çalışmıştır.

Felsefede Temel Doktrinler (Felsefe) Felsefede doktrinlerin kategorize edilmesiyle ortaya çıkan genel tablo.

Aristo - Atinalıların Devleti (Felsefe) Aristonun devlet yönetimleri üzerine yazdığı kitaplar serisinin en önemlisi bu kitaptır.

Mantık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bilginin yapısını inceleyen, doğru ile yanlış arasındaki akıl yürütmenin ayrımını yapan disiplindir.

Diyalektik (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Kavramlar arasındaki karşıtlık ilişkisinden yola çıkarak bunu doğruya varan süreçlerin açığa çıkarılmasında bir ilke olarak kullanan düşünme ve araştırma yolu.

Biçimcilik (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Biçimi öz'den üstün tutan öğretilerin genel adı.

Aion (Felsefe Terimleri Sözlüğü) İlkçağ Yunan felsefesinde özellikle Parmenides’ten itibaren ebediyet ya da bengilik anlamında kullanılan terim.

Peripatetikler (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Aristoteles'in yandaş ve öğrencileri.

Determinizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Determinizm her olayın kendinden önce gelen bir nedeni olduğu görüşüdür.

90 Dakikada Sokrates - Paul Strathern (Felsefe) Sokrates'in Hayatı ve Öğretileri

Sokratik Dönem (Felsefe Terimleri Sözlüğü) (MÖ. 5.YY - 4.YY) Sokrates, doğru yaşamanın ve doğru ile yanlış arasındaki farkı anlaşılması için eleştirel akıl yürütme sistemi geliştirdi. O ve takipçileri Plato ve Aristoteles başlattığı sistemi geliştirdiler.

Diyalektik Düşünce Tarihi (Felsefe) Diyalektik düşüncenin tarihi, eski Yunan medeniyetinden başlayarak anlatılıyor. Eski Yunan’dan, orta çağdan, klasik Alman düşüncesinden görüşlere yer veriliyor.

Skolastik Felsefe (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Orta Çağ düşüncesinde doğrunun zaten mevcut olduğu düşüncesine ve felsefenin okullarda okutularak öğretilmesine dayanan bir yaklaşım sergiler. Bu felsefenin temelinde teoloji vardır ve onu desteklemeye çalışır.

İbn Rüşdcülük (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 13. yüzyılda latin hristiyan skolastisizmini etkileyen, İbn Rüşd çevirilerinin etrafında şekillenerek etkisini gösteren Aristotelesçi felsefi akım, görüş.

Mantıkçılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Mantığı felsefenin temeli sayan anlayış.

Ontoloji (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bir bütün olarak varlığı ele alan ve var olanların en temel niteliklerini inceleyen felsefe dalı.

Geçmişten Günümüze Ahlak Felsefeleri (Felsefe) Hangi eylem ve davranışlarımız doğru veya yanlıştır? Ahlaklı ya da ahlaksız olmanın kriterleri nelerdir? Eski Antik Çağ’dan günümüze değin bazı tanınmış filozofların bu sorulara yanıtları.

Aristoculuk (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Antikçağ Yunan filozofu Aristoteles'in öğretisine dayanan, deneyci ve gerçekçi eğilimleriyle öne çıkan bir düşünce okulu.

Mimesis (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Taklit; benzetme, örnek alınan şeyi yeniden yapma.

Hukuk Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) İnsanların toplum içinde bir arada yaşamalarıyla oluşan ilişkilerin dayandığı ya da dayanması gerektiği temelleri karşılıklı haklar ve yükümlülükler açısından ele alan felsefe dalıdır.

Roma Dönemi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) (MÖ. 1.YY - MS. 5.YY) Genel olarak klasik Yunan geleneğini sürdürür ve genellikle 5. Yüzyılda Roma'nın Düşüşüyle sona erdiği düşünülür.

Stoacılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Kıbrıs’lı Zenon tarafından kurulan felsefe disiplinidir. Mantık, Metafizik, Etik olmak üzere 3 dala ayrılır.

Fizikalizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Ontolojik bir tez olarak "her şey fizikseldir", "onun üzerinde hiçbir şey yoktur" veya "herşeyin oluşumu birbirini fiziksel olarak takip eder" şeklinde ifade edilebilir.

Materyalizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Evrendeki tek cevherin madde olduğunu ve bütün varlıkların maddeden türediğini öne süren görüş. Özdekçilik

Erken Modern Dönem (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 17. yy Felsefesi de denilen, bilimin hakimiyet kurmaya başladığı, akılcılığın öne çıktığı dönemdir.

Yeniçağ Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 17 ve 18 yy. larda otoriteden den kurtulmanın verdiği özgür düşünce ortamıyla birlikte çok çeşitli yeni akımlar ortaya çıkmıştır.

Belit (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bir gerçeği tanımlamak için dayanılan tanıtlanması gerekmeyecek kadar açık ilke.

Düalizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Düalite (ikilik), görünürde birbiriyle bağdaşamayacak iki alana, örneğin zihin ve beden, iyi ve kötü, biçim ve içerik, özgürlük ve determinizm ya da varlık ve oluş gibi alanlara bölünen bir varlık veya sorunu anlatan bir terimdir.

Realizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bilinçten bağımsız bir gerçekliğin var olduğunu kabul eden öğreti. Varlığın, insan bilincinden bağımsız ve nesnel olarak var olduğunu ileri süren görüş.

Idea (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Platon'a göre algılarla kavradığımız nesnelerin orijinal formları, örnekleri.

Anlıkçılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bütün varlıkları anlıksal temele indirgeyen öğretilerin genel adı.

Septisizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Her tür bilgi savını şüpheyle karşılayan ve bunların temellerini etkilerini ve kesinliklerini irdeleyen tutum.

Kantçılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 19 ve 20. yüzyılda etkili olmuş Kant felsefesini dayanak olarak alan felsefe eğilimi.

Aranedencilik (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bütün olayların tek gerçek nedeninin Tanrı olduğunu öne süren, insana neden gibi görünen bütün öbür şeylerin Tanrının istencini yansıtan birer araneden olduğunu savunan felsefe öğretisi.

Subjektivizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Nesneyi öznenin dışında ve ondan bağımsız sayan nesnelcilik anlayışına karşı, nesneyi öznenin ürünü sayan anlayıştır.

Deneycilik (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bilgimizin biricik kaynağının deney olduğunu savunan bilgi öğretisi.

Ampirizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bilginin tek kaynağının deney olduğunu ileri süren öğreti. (Deneycilik)

Adcılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Nominalizm: Tüm sınıflandırıcı sembollerin, insanların onlara yüklediği anlamlar doğrultusunda varlık, anlam ve değer kazandığını savunan görüştür.

Analitik Felsefe (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Felsefenin asıl uğraş alanının dil ve dildeki kavramları çözümlemek olduğunu, bu yolla “kafa karışıklığı” yaratan geleneksel felsefe sorunlarının çözülebileceğini savunan felsefe akımı.