Schopenhauer, Arthur ve Özlüsözleri
1788 / Polonya, Gdańsk1860 (72 yaşında) / Almanya, Frankfurt
İrrasyonalist ve karamsar olarak bilinen Alman düşünür.
Danzig’de doğdu. Babası bir bankacı, annesi bir yazardı. Arthur Schopenhauer, küçüklüğünden bu yana hem sanata hem de felsefeye merak sarmıştı. 25 yaşındayken ilk eserini yazdı: «Uber die vierfache Wurzel des Satzes vom zureiehenden Grunde» (Aklın Dört Temel Kuralı) adındaki bu eserinde dört bilimin temellerini kurallaştırmaya uğraşıyordu. Ona göre bu dört temel bilim mantık, matematik, fizik ve ahlaktı. Eseri ilgiyle karşılandı.
Gurur ve ihtiras, Schopenhauer’i boyuna bir savaşmaya, didişmeye, çalışmaya sürüklüyordu. Zaman zaman kapıldığı buhranlı ruh halleri, kişiliği üzerinde etkisini göstermeye başlamıştı. Her şeye karşı kuşkuyla, güvensizlikle bakıyor, gerçeği bir türlü bulamıyordu. Hegel, Schelling, Fichte gibi, o da kitleleri peşinden sürüklemek istiyorsa da, bunu başaramıyordu; çünkü, ötekiler düşüncelerini olumlu temeller üzerine kurmuşlardı.
Schopenhauer’in Felsefesi
Schopenhauer 1819’da «Die Welt als Wille und Vorstellung» (İrade ve Fikir Olarak Dünya) adlı eserini yayınladı. Bütün görüşlerini bu en büyük eserinde toplamıştı. Ona göre, dünya, «öznel» (sübjektif) bir kavramdan ibarettir; çünkü, bütün bilgiler bize aldatıcı birtakım duyguların sonucu olarak gelir, biz de, bu bilgilere göre kendi kendimize bir dünya kurarız. «Nesnel» (objektif) olarak bir dünya düşünemeyiz; çünkü dünya zeka tarafından tasarlanmıştır, yaşama gücü sayesinde var olmuştur. Yaşama hırsı, insan iradesi, bütün düşünce düzenini meydana getiren başlıca sebeptir. Yalnız, yaşama hırsının sonu, ortada kendiliğinden bir gerçek olmayışı dolayısı ile ıstıraptan, hüsrandan ibarettir.
Schopenhaucr, Berlin Universitesi’nde fikirlerini yaymaya çalıştı. Sonra, 1831’de Frankfurt’a gitti, ömrünün sonuna kadar orada kaldı. Schopenhauer’in bazı XIX. yüzyıl düşünürleri, sanatçıları üzerinde derin etkileri olmuştur.
Felsefede karamsar görünüşün temsilcisi olarak, Schopenhauer’den sonra, gene Alman düşünürlerinden. Julius Frauenstâdt (1813-1879) gelir.
Arthur Schopenhauer, görünen dünyanın ardında yatan esas gerçekliğin Istenç (irade) olduğunu ileri sürdü. Schopenhauer a göre bu Istenç akılsız, bilinçsiz bir öze sahipti ve kendisini fenomenler dünyasında gösteriyordu. Bütün görünenlerin kaynağıydı. Insan bedeni de onun eseriydi. Aklın denetimde olmayan bu istenç, (külli irade kast ediliyor.) insanları parmağında oynatıyor ve geçici tatminlerle veya ulaşılamayan hayâllerle, insanı hiçbir zaman dışına çıkamayacağı bir bıkkınlık ve acı döngüsüne sokuyordu . O na göre; anlamsız, boş, acı-dolu, kötü bu hayattan kaçınmanın tek yolu vardı; o da istencimizi öldürmek. Bu onu Hinduizm, Budizm gibi dünyevi bir yaşamdan el çekmeyi ve bir keşiş gibi yaşamayı, başkalarına yardım etmeyi, mutluluğumuzu olabildiğince arttırmayı değil, acılarımızı olabildiğince azaltmayı öneren bir yaşam şeklini önermeye yöneltti. Felsefesi, aklın (Rasyonalizm) temele oturtulduğu felsefe tarihinde yeni bir bakış açısı anlamına geliyordu ve Psikoloji, Psikanaliz, Müzik, Edebiyat gibi entelektüel ve sanatsal alanlarda büyük etki gösterdi.
Nietzsche üzerinde büyük etkisi olduğu bilinir. Kendine özgülüğü ve düşünce yapısının çarpıcılığı ile felsefe tarihinde yerini alır. Schopenhauer, tuhaf bir şekilde tedirgin edici bir filozof olarak kendini gösterir. "Istenç ve tasarım olarak dünya" ve "Aşkın metafiziği" gibi yapıtlarıyla tanınır.
Felsefesinin ilkesel bir kavramı irade kavramıdır. Dünyanın özü ve gerçekliği irade iken, fenomenlerden oluşan dünya, tasarımdan başka bir şey değildir. Irade, Schopenhauer felsefesinde kendini bir zorunluluk olarak gösterir, ki onun düşüncesindeki kötümserliğin ve karamsarlığın kaynağı da esas olarak budur. Insan, tamamen kurtulamayacak olsa da istencin/iradenin emrine boyun eğerek acı ve kederden kısmen kurtulabilir. Bu noktada Schopenhauer ın düşüncelerinin belirli ölçüde, kaderciliğin ağır bastığı Doğu felsefelerine yakınlaştığı söylenebilir. Schopenhauer a göre; birbirlerini en çok teshir edenler (büyüleyenler) birbirlerini en çok itmam edenler (tamamlayanlar) dır.
ÖzlüSözleri
"Birbirlerini en çok teşhir edenler, birbirlerini en çok tamamlayanlardır."
"Tüm istekler ihtiyaçtan, dolayısıyla yoksunluktan, dolayısıyla ızdıraptan doğar."
"Her çocuk bir bakıma bir dahi ve her dahi bir bakıma bir çocuktur."
"Tüm sınırlamalar kişiyi mutlu kılar. Görme, etki ve temas alanımız ne denli dar ise o denli mutlu oluruz; ne denli geniş ise o denli sıklıkta kendimizi azap içinde ya da ürkütülmüş duyumsarız. Çünkü bu alanla birlikte kaygılar, istekler, ürkünç şeyler de çoğalır ve büyür."
"Dünyanın özü kötüdür. Yapılması gereken en iyi şey yaşam istencini reddetmektir."
"Beraberinde getirdikleri umutlar ve korkularla akın akın gelen arzulara teslim olduğumuz sürece kalıcı mutluluğa ya da huzura hiçbir zaman kavuşamayız."
"Bu dünyayı Tanrı yarattıysa, onun yerinde olmak istemem doğrusu. Çünkü, dünyanın sefaleti yüreğimi parçalar. Yaratıcı bir ruh düşünülürse, yarattığı şeyi göstererek ona şöyle bağırmak hakkımızdır: "bunca mutsuzluğu ve bu üzüntüyü ortaya çıkarmak uğruna, hiçliğin sessizliğini ve kıpırdamazlığını bozmaya nasıl kalkıştın?"
"Merhamet ahlakın temelidir."
"Değişim değişmeyen tek şeydir."
"Kalbin gerçek, derin barışı ve tüm ruhun huzuru sadece yalnızlıkta bulunur."
"Kendi tecrübenin avantajı büsbütün kesinliğe sahip olmandır."
"Zeki bir insan yalnızlıkta, düşünceleri ve hayal gücüyle mükemmel bir eğlenceye sahiptir."
"Evlenmek, haklarını ikiye bölmek ve görevlerini ikiye katlamak demektir."
"Her fikir kabul edilene kadar üç aşamadan geçer: Ilkinde gülünç duruma düşürülür. Ikincisinde ona karşı mücadele edilir. Üçüncüsünde tabii sayılır."
"Insanları tanıdığımdan beri hayvanları severim."
"Gerçek, onu arzu etmeyenin boğazına sarılan bir fahişe değildir. Hatta o kadar çekingen bir güzeldir ki, onun için herşeyini feda etmiş olan bile onun lütufundan emin olamaz."
"Doğuştan gelen tek bir yanılgı vardır. O da mutlu olmak için burada olduğumuzu sandığımızdır."
"Birisi hayatı boyunca büyük bir çocuk gibi kalmayıp ciddi, makul ve mantıklı bir adam olursa, dünyanın çok işe yarar ve adamakıllı bir vatandaşı olabilir ama dahi olamaz artık."
"Dinler ateşböcekleri gibidir: Parlayabilmek için karanlığa gereksinim duyarlar. Tüm dinlerin koşulu yaygın olan belirli bir derecede cehalettir. Ki sadece bu havada yaşayabilirler ancak."
"Dünya, 15 yaşından küçük çocuklara din dersi vermeyecek kadar dürüst olursa, belki o zaman ona umut besleyebiliriz."
"Tesadüf uzak bir yoldan gelen gerekli olandır."
"En değersiz gurur, milli gururdur. Bu, onunla gurur duyandaki bireysel özelliklerin yoksunluğunu ele verir. Çünkü insan neden milyonlarca insanlarla paylaştığı bir özelliğe tutunma gereği duyarbilirki başka türlü? Dikkate değer kişisel niteliklere sahip olan, sürekli göz önünde bulundurduğu ülkesinin hatalarını açıkça görebilecektir. Ama dünyada gurur duyabilecek hiç bir şeyi olmayan her zavallı aptal gurur duyabilmek için son çare olarak ait olduğu ülkesi ile gurur duyar."
"Yetenek başkalarının vuramadığı hedefi vuran nişancı gibidir; dahi ise başkalarının göremediği bir hedefi vuran bir nişancı."
"Mutlu bir hayat olanaksızdır; insanın başarabileceği en iyi şey kahramanca bir hayattır."
"Her şey dinin yanında: vahiy, kehanetler, devletin koruması, en yüksek değer ve tanınmışlık. Hepsinden öte, doktrinlerini çocukluğun körpe çağında zihne kazıma, dolayısıyla neredeyse doğuştan gelen fikirler gibi görülmelerini sağlama şeklindeki paha biçilmez ayrıcalık."
"En büyük bilgelik şu andan zevk almayı hayatın en büyük amacı kılmaktır, çünkü tek gerçek budur, başka her şey düşünce oyunudur. Ama bunun en büyük budalalığımız oldugunu da söyleyebiliz, çünkü yalnızca kısa bir süre için var olan ve bir rüya gibi kaybolan içinde bulunduğumuz bu an asla ciddi bir çabaya değmez."
"Insanın somut olarak yaşadığı hayatın yanı sıra her zaman soyut olarak ikinci bir hayat yaşaması dikkate değer ve önemlidir"
"Büyük acılar daha önemsizlerinin hissedilmesini engeller ve tersine, büyük acıların yokluğunda en küçük dertler ve sıkıntılar bile bize büyük acı verir."
"Olabildiğince az şey dilemek ve çok şey öğrenmek istiyorum."
"Mantıkla beslenmeyen şey mantıkla yönetilemez."
"Sırrım konusunda sessizliğimi korursam benim esirim olur; eğer ağzımdan kaçırırsam ben onun esiri olurum. Sessizlik ağacında huzur meyveleri yetişir."
"Zekam bana değil, dünyaya aittir."
"Ne sevgiye ne de nefrete yol açmamak dünya bilgeliğinin yarısıdır: Hiçbir şey söylememek ve hiçbir şeye inanmamak da öteki yarısı."
"Önemsememek önemsenmeyi getirir."
"Insanları keyifli bir ruh haline sokmanın başınıza gelen kötü bir şeyi anlatmaktan veya kişisel bir zayıflığınızı açıklamaktan daha başka yolları da vardır."
"Isteklerimizi sınırlamalıyız, arzularımızı dizginlemeli, öfkemizi bastırmalı, bireyin sahip olmaya değecek şeylerden yalnızca sınırlı bir paya erişebileceği gerçeğini akıldan çıkarmamalıyız."
Lichtenberg (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Alman doğa bilimleri, astronomi ve matematik profesörü, yazar, eleştirmen.
Tolstoy (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Büyük bir rus yazarıdır.
Cioran, Emil (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Filozof, deneme yazarı ve tanınmış 20. yy. retorik sentezcisidir.
La Rochefoucauld (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) İnsan davranışları ve erdemin kökleri üzerine yazmış Fransız ahlakçı yazar.
Nietzsche (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) "Güç Istenci", "Üstinsan", "Bengüdönüş" gibi özgün fikirlerle tanınan varoluşçu Alman filozof.
Locke, John (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Aydınlanma düşünürlerinden en çok etkilenen ve yaygın olarak "Liberalizmin Babası" olarak bilinen İngiliz felsefeci ve doktoru.
Wittgenstein (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Mantık ve dil felsefesi konularında yaptığı çalışmalarla 20. yüzyılın en önemli filozoflarından sayılır.
Hegel (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Diyalektik mantık ekolünün kurucusu Alman filozof.
Kojeve, Alexandre (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Hegel okuması'yla tanınan, Rusya doğumlu olmakla birlikte daha çok Almanya ile Fransa'da yaşaması nedeniyle yarı Alman yarı Fransız olarak değerlendirilen Hegelci felsefeci.
Berkeley, George (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Dünyada yalnızca ruhların ve bu ruhların idelerinin varolduğunu, buna karşılık maddenin varolmadığını öne süren İngiliz düşünür.
Ingarden, Roman (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Husserl’in fenomenolojik yönteminden yararlanarak edebiyat ve sanat yapıtlarını açıklamaya çalışmıştır.
Kant, Immanuel (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirleyici olarak etkilemiş, Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biridir.
Konfüçyüs (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Ünlü bir Çinli filozoftur. Zannedilenin aksine bir din adamı değildir ve dinle ilgili çok fazla konuşmamıştır.
Kropotkin (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Anarko komünist Rus yazar, anarşizm kuramcısı.
Mill, John Stuart (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Bilgi kuramı bakımından deneyselcilik, ahlak felsefesi bakımından da faydacılık akımına bağlı İngiliz İktisatçısı ve filozofudur.
Descartes (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Fransız matematikçi, bilimadamı ve filozof.
Epikür (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Helenistik felsefenin en önemli düşünürlerinden birisidir.
Foucault (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Fransız filozof, fikir tarihçisi, sosyal kuramcı ve edebi eleştirmen.
Hume, David (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) İskoç filozof, ekonomist ve tarihçi.
Aristo (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Antik Yunan filozof.
Ferguson, Adam (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Politik ekonomiyi ahlaki felsefeye bağlayan bağları sıkılaştırmaya çalışan bir ahlak bilimi uzmanıdır.
Bergson, Henri (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Özellikle 20. yüzyılın ilk yarısında etkili olmuş Nobel ödüllü Fransız düşünür.
Parmenides (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Doğa filozoflarından sayılmakla birlikte, Antik Yunan felsefesinde rasyonalizm geleneğinin ilk filozoflarından biridir.
Spinoza (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) 17. yüzyıl felsefesinin önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Leibniz (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Matematik, metafizik ve mantık alanlarında ileri sürdüğü yeni düşünce ve görüşleriyle tanınmaktadır.
Thales, Miletli (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Felsefeyi başlatan filozof olduğu kabul edilir.
Thomas Aquinas (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış keşiş ve filozof.
Sartre (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Felsefi içerikli romanlarıyla 20. yüzyıl’a damgasını vuran düşünürlerden biridir.
Derrida, Jacques (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Edebiyat eleştirmeni ve dekonstruksiyonizm olarak bilinen eleştirel düşünce yönteminin kurucusudur.
Machiavelli (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Tarih ve politika biliminin kurucusu sayılan düşünür, devlet adamı, askeri stratejist.
Montaigne, Michel de (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) 16. yüzyıl Fransız deneme yazarı.
Jaspers, Karl (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Felsefede varoluşçu akımın teorisyenlerinden Alman filozof ve psikiyatrist. Modern psikiyatri, din felsefesi, tarih felsefesi ve siyaset felsefesinde önemli etkileri olmuştur.
Feuerbach, Ludwig (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Hegel'e yönelttiği sıkı eleştirilerle Marx'ı da derinden etkileyen, dinin gerçek yüzünü açığa çıkartan çalışmalarıyla tanınan Alman maddeci filozof.
Comte, Auguste (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Fransız sosyolog, matematikçi ve filozoftur. Sosyolojinin babası olarak tanınır.
Heraklet (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Sokrat öncesi Antik Yunan filozofu
Emerson (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) ABD li düşünür, yazar. Amerikan transendentalizminin en önemli temsilcidir.
Heidegger, Martin (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Varoluşçu felsefenin önde gelen isimlerinden biri olan Alman filozof.
Charles Dickens (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) İngiliz yazar ve toplumsal eleştirmen.
Dostoyevski (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Kimilerine göre tüm zamanların en büyük romancısı sayılan 19. yüzyıl Rus yazarıdır.
Çehov, Anton (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Rus, modern kısa öyküler ve tiyatro yazarı.
Einstein (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Görecelik kuramını geliştirmiş, kuantum mekaniği, istatistiksel mekanik ve kozmoloji dallarına önemli katkılar sağlamış, 20. yüzyılın en önemli kuramsal fizikçisidir.
Beckett, Samuel (Tarihe Yön Vermiş Kişiler) Genellikle Paris'te yaşamış İrlanda'lı, 20. yüzyılın en etkili avangart romancı, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni ve şair.
Romantizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Aydınlanma Çağı'nda duygusal benlik bilincini, toplumu iyileştirmek ve insanın durumunu iyileştirmek için gerekli bir ön koşul olarak vurgulayan felsefi bir harekettir.
Kantçılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 19 ve 20. yüzyılda etkili olmuş Kant felsefesini dayanak olarak alan felsefe eğilimi.
Voluntarizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) İstenç (isteklilik) akıl yürütmek değil, bilinçsiz bir dürtüdür. Aslında, istenç tüm realitenin özünde bulunan kuvvettir ve her türlü gerçekliğin temel ilkesidir.
Nihilizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Her şeyin anlamdan ve değerden yoksun olduğunu savunan felsefi görüştür.
Yeni Kantçılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 19. yüzyılda felsefeyi çöküşten kurtarmak üzere özellikle bilgi eleştirisi ve bilgi kuramı açısından Kant'a yönelen çalışmalardır.
Alman Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 18 ve 19 yy larda iyice belirginleşen ve Almanya'yı felsefenin yurdu haline getiren felsefi gelenekler.
Modern Dönem (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 19 ve 20. yüzyılları kapsayan dönemdir.
Irrasyonalizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Yaşamada ve bilgilerde usdışı öğelere tek yanlı olarak ağırlık veren görüş.
Akıldışıcılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Aklın ve bilimin katı kalıplarına karşı herhangi bir yorumun keyfi olarak seçilmesidir. İrrasyonalizm
İdealizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Var olan her şeyi düşünceye bağlayan, düşünce dışında nesnel bir gerçekliğin var olduğunu kabul etmeyen felsefe öğretisi.
Mutlak İdealizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bilginin nesneleri ve dolayısıyla bütün bir evren mutlak bir öznenin, mutlak bir Zihin, Akıl ya da Tinin ürünüdür. Bu da Tanrı'dan başka bir şey değildir.
Diyalektik İdealizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Hegel'in idealizmine diyalektik idealizm denir.
Yeni İdealizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra özdekçilik, olguculuk ve doğalcılığın egemenliği karşısında idealizmi yeniden canlandırmaya çalışan akımlar.
Öznel İdealizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Nesnel varlığı insansal bilincinin ürünü sayan idealizm anlayışı.
Nesnel İdealizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) İnsandan bağımsız saltık bir düşüncenin ya da ruhsal ilkenin varlığını ve önceliğini ileri süren idealizm anlayışı.
Solipsizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) "Ben" felsefesi olarak bilinen, varlığı ben'in tasarımları olarak dile getiren felsefi görüş. Tekbencilik
Egzistansiyalizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) İnsanın dünyadaki varoluşunun somutluğuna ve sorunsallığına ağırlık vererek yorumlayan felsefi yaklaşımların ortak adı.
Alman İdealizmi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Temellerini Kant'ın attığı, 1800 lü yılların başlarında felsefeye egemen olan ilk büyük akımdır.
İslam Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Hristiyan skolastiğine paralel olarak Müslüman inançlarını antik Yunan felsefe ekolleri ile açıklama ve doğrulama çabasıdır.
Yeniçağ Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) 17 ve 18 yy. larda otoriteden den kurtulmanın verdiği özgür düşünce ortamıyla birlikte çok çeşitli yeni akımlar ortaya çıkmıştır.
Metafizik (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Metafizik, felsefenin bir dalıdır. İlk felsefeciler tarafından, "fizik bilimlerinin ötesinde kalan" anlamına gelen "metafizik" sözcüğü ile felsefeye kazandırılmıştır.
Ahlak (Felsefe Terimleri Sözlüğü) İnsanların toplum içindeki davranışlarını ve birbirleriyle ilişkilerini düzenlemek amacıyla başvurulan kurallar dizgesi, başka insanların davranışlarını olumlu ya da olumsuz biçimde yargılamakta kullanılan ölçütler bütünüdür.
Ahlak (Özlüsözler) Bir toplum içinde kişilerin uymak zorunda oldukları davranış biçimleri ve kuralları.
Geçmişten Günümüze Ahlak Felsefeleri (Felsefe) Hangi eylem ve davranışlarımız doğru veya yanlıştır? Ahlaklı ya da ahlaksız olmanın kriterleri nelerdir? Eski Antik Çağ’dan günümüze değin bazı tanınmış filozofların bu sorulara yanıtları.
Erdem (Özlüsözler) Ahlakın övdüğü iyi olma, alçak gönüllülük, yiğitlik, doğruluk vb. niteliklerin genel adı, fazilet.
Ödev Ahlakı (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Ahlaki eylemde bulunmayı ahlak yasasına uyma olarak kabul eden öğreti.
Ahlakın Metafiziği - Immanuel Kant (Felsefe) En büyük Alman “idealist” filozoflarından ve bireysel tefekkür arayışının ustası olarak kabul edilen Kant, Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi adlı eserinden.
Ahlakdışıcılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Nietzsche'nin ahlak felsefesidir.
Asosyallik (Özlüsözler) Sosyal olmamak, genel kabul görmüş kuralların dışında hareket etmek.
Saygı (Özlüsözler) Değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı, kutsallığı dolayısıyla bir kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmaya sebep olan sevgi duygusu.
Amoral (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Ahlak dışılık anlamına gelmektedir. Temellerini ahlaki öğretilerden almayan düşünce biçimidir.
Hırsızlık (Özlüsözler) Başkasının malını gizlice almak, hırsızlık etmek, aşırmak.
Etik (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Felsefenin ahlaki değerle ilgili olan alt dalıdır.
Adalet (Özlüsözler) Hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetme
Din (Özlüsözler) Tanrı'ya, doğaüstü güçlere, çeşitli kutsal varlıklara inanmayı ve tapınmayı sistemleştiren toplumsal bir kurum, diyanet
Günah (Özlüsözler) Cezayı gerektiren eylem. Dine aykırı iş.
Stoacılık (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Kıbrıs’lı Zenon tarafından kurulan felsefe disiplinidir. Mantık, Metafizik, Etik olmak üzere 3 dala ayrılır.
Ateizm (Özlüsözler) Tanrının olmadığını savunan ve dinleri reddeden görüş.
Epikürosçuluk (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Kurucusu olan Epiküros’un adıyla anılan felsefe disiplinidir ve temel sorunu AHLAK’tır.
Aldatmak (Özlüsözler) Beklenmedik bir davranışla yanıltmak.
Metafizik (Özlüsözler) Algılarımızı (idrakimizi) ve duyularımızı aşan konular
Metafiziğin Sonu (Felsefe) Çağdaş felsefi tartışmalar çerçevesinde metafiziğin sonu geldi mi ?
Nominalizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Genel kavramları gerçek saymayıp birer addan ibaret bulan öğreti.
Naturalizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Doğaüstü veya maneviyata karşıt olarak, yalnızca doğa yasalarının dünyada faaliyet gösterdiği fikri veya inancı.
Redüksiyonizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Olayların ya da olguların, onları oluşturan daha basit olguları çözümleyerek anlaşılabileceğini savunan felsefi akım.
Çokçuluk (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Varlığın birbirine indirgemeyen birçok tözden oluştuğunu savunan bir felsefi yaklaşımdır.
Inanç (Özlüsözler) Bir düşünceye gönülden bağlı bulunma.
Felsefe (Özlüsözler) Varlık, anlam gibi sorunların araştırılmasına yönelik düşünsel etkinlikler.
Skolastik Felsefe (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Orta Çağ düşüncesinde doğrunun zaten mevcut olduğu düşüncesine ve felsefenin okullarda okutularak öğretilmesine dayanan bir yaklaşım sergiler. Bu felsefenin temelinde teoloji vardır ve onu desteklemeye çalışır.
Siyaset Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Demokrasi, yasama, siyasal ahlak gibi hukuku, siyasal yaşamı, toplumsal konuları ilgilendiren genellikle normatif sorunlar üzerine eğilen bir araştırma alanıdır.
Felsefede Temel Doktrinler (Felsefe) Felsefede doktrinlerin kategorize edilmesiyle ortaya çıkan genel tablo.
90 Dakikada Nietzsche (Felsefe) Paul Strathern'in bu kitabçığında Nietzsche'nin hayatı ve temel fikirleri anlatılıyor.
Egoizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Kendine olan ilgiyi ahlakın temeli olarak gören etik bir teori.
Postmodernizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Batı felsefesinin ve özellikle 18. yüzyıl Aydınlanmasının temel varsayımlarını eleştiren felsefi bir eğilimdir.
Kıta Avrupası Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Avrupa'daki 19. ve 20. yüzyıl felsefe geleneklerini tanımlamakta kullanılan terim.
Dil Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Dilin köklerini, dilin işlevsel ve bilişsel niteliklerini, dil ile gerçeklik arasındaki ilişkiyi ve anlamın doğasını sorgulayan felsefe etkinliğidir.
Felsefenin sonu mu geldi ? (Felsefe) Felsefenin sonunun geldiğine dair fikirler son zamanlarda yoğunlaşmakla birlikte bir kaç yüzyıldır dile getirilmekte.
Fideizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Şeylerin ilahi bilgisine ulaşmakta aklın rolü konusunda kötümser olan görüş. Bunun yerine inançsal eylemliliği önemser.
Mantıksal pozitivizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Viyana Çevresi olarak adlandılan filozofların felsefi düşünüş sistemlerini adlandırır.
Genel Dil Felsefesi (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Bazen 'Oxford' felsefesi olarak da anılır. Bir tür 'dilbilimsel' felsefedir.
Analitik Felsefe (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Felsefenin asıl uğraş alanının dil ve dildeki kavramları çözümlemek olduğunu, bu yolla “kafa karışıklığı” yaratan geleneksel felsefe sorunlarının çözülebileceğini savunan felsefe akımı.
Rölativizm (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Fizikte ölçümlerin ve fizik yasalarının, birbirlerine göre farklı hareket durumlarında bulunan gözlemciler bakımından değişebilirliğine ilişkin kavram.
Bağıntılılık Kuramı (Felsefe Terimleri Sözlüğü) Alman fizik bilgini Einstein'ın zaman-mekan-madde'nin bağımlılığını tanıtlayan kuramı.
You can send your original articles in Word or PDF formats that you want to be published on this site to denizemesaj@gmail.com. If you wish, it will publish by your own name. It is also possible to send your opinions and ideas at this address.